Geopark

Geopark

Willkommen

Am 18.12.2013 wurde in Döbern die Geschäftsstelle des Geoparkes Muskauer Faltenbogen, das GeoErlebnis-Zentrum und Besucherzentrum des Geoparkes eingeweiht.

Geopark Muskauer Faltenbogen
Muskauer Straße 14 • 03159 Döbern
+49 (0) 35600 – 36 87-12/-13/-14
info@muskauer-faltenbogen.de


Fot. Ireneusz Brzeziński

Polska cześć Łuku Mużakowa otrzymała w roku 2009 tytuł 1-ego Narodowego Geoparku w Polsce. Znane i udokumentowane są tu 34 geotopy. Do dyspozycji zwiedzających są Przewodnicy Mużakowscy zrzeszeni przy Stowarzyszeniu Geopark Łuk Mużakowa oferujący swoje usługi na terenie całego Geoparku Łuk Mużakowa (po polskiej i niemieckiej części).

Fot. Ireneusz Brzeziński

Mimo, iż Łuk Mużakowa powstał w bardzo odległych czasach, wciąż ulega zmianom. Charakterystyczne są tu z geologicznego punktu widzenia młode formy, tak zwane gizery. Są to wydłużone doliny, powstające w miejscach, gdzie występują widoczne złoża węgla brunatnego. Materiał organiczny oksyduje z tlenem z powietrza i załamuje się. Kotły dolin stopniowo wrzynają się coraz głębiej w krajobraz. Jednak Łuk Mużakowa zachwyca nie tylko elementami swego krajobrazu. Dość wczesne odkrycie surowców zalegających ze względu na deformację płytko pod powierzchnią spowodowało szybką industrializację. W dużych fabrykach wytapiano piaski szklarskie i przetwarzano je na szlachetne dobra użytkowe. Na początku XX wieku fabryki te eksportowały swe produkty na cały świat. Region ze swymi „miastami hutników szkła“ Döbern i Weißwasser uważano w tamtym okresie za centrum światowej produkcji szkła. Iły służyły do wyrobu cegieł i dachówek, pojemników ceramicznych dla przemysłu chemicznego i codziennego użytku. W hutach przerabiano na szeroką skalę rudy darniowe i odlewano je w formy. Glinki i iły ałunowe zaspokajały potrzeby przemysłu chemicznego.

Fot. Ireneusz Brzeziński

Za tymi wszystkimi energochłonnymi produkcjami stała podziemna i odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego. Od roku 1843 okresowo czynnych było ponad 90 kopalni jednocześnie. Dopiero wraz z wielkoobszarową, a tym samym bardziej efektywną odkrywkową eksploatacją węgla brunatnego Łuk Mużakowa stracił na znaczeniu, jako dostawca surowców. Relikty tamtych czasów są jednak wszechobecne. Szczególnie zachwycają jeziora wyrobiskowe, rozciągające się, podobnie jak wspomniane już dziewicze gizery przy stosunkowo niewielkiej szerokości, jedno obok drugiego na setkach metrów i połyskujące tysiącem barw. Ostoja, którą natura stopniowo ponownie odzyskała dla siebie, a które obecnie przyciąga swą dziewiczością i wyjątkowością. Łuk Mużakowa dziś to zachwycający krajobraz kulturowy i starogórniczy bogaty w rozmaite zbiorniki wodne i lasy o znaczącym ekologicznym zróżnicowaniu.

Fot. Ireneusz Brzeziński

Ze względu na niepowtarzalność formy i genezy, a także dziedzictwa kulturowego Muskauer Faltenbogen (ŁukMużakowa) otrzymał w 2006 roku certyfkat Narodowego Geoparku Niemiec. Od roku 2011 jest członkiem Europejskiej i Globalnej Sieci Parków Krajobrazowych pod patronatem UNESCO. Biuro Geoparku z siedzibą w Döbern informuje o znaczeniu procesów geologicznych dla rozwoju regionu i o 130-letniej związanej z tym miejscem i surowcami historii przemysłu. Okoliczni mieszkańcy i turyści mogą poznawać region na licznych pieszych i rowerowych trasach tematycznych. W centrum zainteresowania znajdują się przy tym nie tylko zjawiska geologiczne, ale także tematy takie jak słynna na całym świecie produkcja szkła, górnictwo odkrywkowe węgla brunatnego, czy też sukcesywne odzyskiwanie przez naturę całych siedlisk. W miejscowościach Döbern i Weißwasser, w centrach produkcji szkła można po dziś dzień przyglądać się hutnikom przy wypalaniu szkła, pomyszkować w sklepiku z pamiątkami i podziwiać sztukę szklaną. Produkcja szkła sięga XIX wieku. Charakterystyczny dla miast Łuku jest architektoniczny wygląd osiedli, ukształtowany poprzez wykorzystanie czerwonych i żółtych cegieł, a w centrach poprzez styl secesyjny. W Friedrichshain wytwarzano szkło brodawkowe już w 766 roku. Liczne warsztaty garncarskie w Krauschwitz dają możliwość zapoznania się z rzemiosłem o wielowiekowej tradycji i z historycznymi technikami produkcyjnymi. Glina pochodząca z tego terenu uważana była za szczególnie wartościową i delikatną. Znaleźć tu także można świadectwa hutniczego przetwarzania rud darniowych. Od XIV wieku działa huta Keulahütte eksportująca aktualnie wysokiej jakości produkty na cały świat. Na obszarze Łuku funkcjonują poza tym dwie odrestaurowane z dużą starannością kolejki, jeżdżące po wielu czynnych trasach. „Kolejka cegielniana“.

Fot. Ireneusz Brzeziński

Klein Kölzig i „kolejka leśna“ hrabiego Arnim są nierozerwalnie związane z historią bogactw naturalnych. Ich szlak o malowniczym krajobrazie prowadzi aż do Bad Muskau. Tu po obu stronach Nysy Łużyckiej położony jest Park Mużakowski, który przez cały roku zachęca do spacerów. Park utworzony został przez księcia Hermanna von Pückler-Muskau w pierwszej połowie XIX wieku i należy do największych historycznych angielskich założeń parkowych w Europie. Zespół parkowy uzupełnia Park Różaneczników w Kromlau i Park Głazów Narzutowych w Nochten. Na pouczające wycieczki po Geoparku zapraszają wyspecjalizowani przewodnicy, którzy zabiorą zainteresowanych w podróż po 350.000 lat historii ziemii. Nie ma przy tym znaczenia, czy ważną rolę odgrywa dla Państwa wyprawa, przybliżająca Wam lub dzieciom region w nieskomplikowany sposób, czy też zależy Wam bardziej na wyczerpującej informacji geologicznej, czy chcecie Państwo poznać Geopark na pieszych lub rowerowych wycieczkach, połączyć zwiedzanie kopalni odkrywkowych z historią dziedzictwa kulturalnego, albo też poznać parki i ogrody regionu malowniczo wkomponowane w zmieniającą się powierzchnię Łuku: każdy znajdzie tu coś dla siebie!

Fot. Ireneusz Brzeziński

Obszar wokół Łęknicy ukształtowany został przez górnictwo węgla brunatnego. Należy tu wymienić zwłaszcza kopalnię Babina, czynną w latach 1920-1978. Na ścieżce geoturystycznej „Dawna Kopalnia Babina“ można zobaczyć dziś krajobraz wyrobiskowy z fantazyjnymi formami erozyjnymi, kolorowymi jeziorami i tryskającymi źródełkami.

Fot. Ireneusz Brzeziński

Na Południe od Łęknicy znajduje się Rezerwat Leśny “Nad Młyńską Strugą“. Oczywiście nie można zapomnieć o Parku Mużakowskim. Jego powierzchnia wynosi ponad 700ha. Po stronie polskiej znajduje się ok. 500 ha obejmujących rozległy park naturalistyczny zwany parkiem właściwym, historyczne szkółki, w których dziś podziwiać można rzadko spotykane w przydomowych sadach odmianach drzew owocowych oraz dawne arboretum. Obie części parku połączone są ze sobą dwoma mostami – Mostem Podwójnym (2004) i Mostem Angielskim (2011). Park po obu stronach Nysy Łużyckiej zwiedzać można pieszo wraz z przewodnikiem lub indywidualnie, rowerowo oraz bryczkami. W Łęknicy informacji udziela Stowarzyszenie Geopark Łuk Mużakowa lub Pracownia Terenowa Narodowego Instytutu Dziedzictwa Park Mużakowski w Łęknicy zarządzającego polską częścią parku.

Fot. Ireneusz Brzeziński

Trzebiel po raz pierwszy wymieniony został w źródłach historycznych w roku 1301, kiedy to należał do obszaru zasiedlonego przez Łużyczan. Niedaleko Trzebiela we wsi Buczyny znajduje się skansen, chroniący łużycką przeszłość regionu. Poza siedmioma zabytkami architektury mieści on Bibliotekę Łużycką, łużycką gospodę i małe prywatne muzeum. W Trzebielu epoka lodowcowa pozostawiła po sobie eratyk (granitowy głaz narzutowy) i Diabelski Kamień. Diabelski Kamień jest głazem granitowym. Ważący ok.100 ton i mierzący w najdłuższym miejscu 5,1m kamień jest najbardziej na południe wysuniętym głazem narzutowym skandynawskiej epoki lodowcowej takich rozmiarów. Stanowił on słowiańskie miejsce kultu. Warta obejrzenia jest także ruina Szubienicznej Góry. Została ona wzniesiona w XVI wieku i jest rzadkim reliktem tamtych czasów.

Fot. Ireneusz Brzeziński

W okolicach Tuplic znajdują się liczne pokopalniane zbiorniki wodne oraz wydmy nad Dużym Stawem, a także tereny z graniakami i licznymi kamieniami polnymi. Na Północ od tego terenu leżą Brody (Pförten). Kiedy w roku 1740 hrabia Heinrich von Brühl został nowym właścicielem majątku Pförten, miejscowość przeżyła okres rozkwitu. Zamek przekształcony został w trzypiętrową rezydencję w kształcie podkowy, otoczoną Parkiem Zamkowym z dwoma Domami Rycerskimi. Graf Brühl, znany ze swego rozrzutnego i wystawnego stylu życia, chętnie przyjmował swych gości w Pförten, natomiast rzadziej w mieście rezydencyjnym Dreźnie. W rezultacie osiedliły się tam warsztaty rzemieślnicze niezbędne dla funkcjonowania dworu (drukarnia książek, czyszczalnia jedwabiu, manufaktura meblowa i tkalnia lnu). Zwiedzać można obecnie częściowo odbudowany Pałac Brühla i Brama Miejska.

Agroturystyka – polski wariant urlopu w gospodarstwie rolnym – oferuje turystom dobrej jakości korzystne cenowo noclegi, a także wszelkie atrakcje życia na wsi, takie jak ośrodki jeździeckie, stawy wędkarskie i, co ważne, pełne grzybów lasy.

Interreg